Çocuğunuzun öğrenme yöntemi hangisi (2)
Çok meşhur bir ebeveyn ifadesidir “Ceketimi satar yine size okuturum.” Yavruları için fedakarlıktan çekinmeyen biz ebeveynler çocuklarımızın öğrenmesi ve başarılı olması için madden bir çok fedakarlıktan çekinmiyoruz. Son yılların moda deyimi “Kaliteli Eğitim” için “Kaliteli Okul”, “Kaliteli Kurs”, Kaliteli Öğretmen” sorgulamalarımız ve kontrollerimiz aralıksız devam ediyor.
Kaliteye odaklı olarak çocuğumuz için en iyi tercihleri yaptığımızı, maddi külfetinden de kaçınmadığımızı farzedersek, başarılı sonuç alamadığımızda suç çocuğumuzun zekâ seviyisinde mi olacak?
Çocuklarımızın zekâ seviyesinin ne olduğundan çok zekâsını nasıl kullandığını bilmek, öğrenme ve ifade etme tarzına uygun eğitim almasını sağlamak biz ebeyenlerin ve eğitimcilerimizin görevlileri arasında olmalıdır.
Çocuğunuzun öğrenme ve ifade etme modelinin en doğru tespiti için, NLP uzmanlarının tecrübeleriyle çerçeveledikleri altı adet öğrenme ve en belirgin özelliklerini bu ayki sayımızdan okumaya devam edebilirsiniz. Çocuğunuz hakkında tespitlerine en uygun modeli bulmaya çalışın. Öğrenme modeline ait özellikleri tespit ettikten sonra başta ebeveynler olarak hangi yaklaşımlarımızın değişmesi gerektiğini iyice düşünün. Okulda öğretmenleriyle genel özelliklerini paylaşınız.
Lütfen şu âyet meâlini hatırlayalım: “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?”
Şimdi öğrenme ve ifade etme tarzı hakkında altı değişik model tanıyacağız, okuyun ve düşünün bakalım, sizin çocuklarınızın modeli hangisi?
>>>
GRUP LİDERLERİ
En Kolay Öğrenme Yolu: Duymak/Denemek/Görmek
En Kolay İfade Etme Yolu: Söylemek/Yapmak/Göstermek
Konuşurken enerji dolu çocuklardır. Önderlik etmeyi, ilgi göstermeyi herkese ne yapmaları gerektiğini anlatmayı çok severler. Anlaşılır bir şekilde ve neredeyse hiç durmaksızın konuşurlar.
Onlar için dinlenmek pek de kolay değildir. Özellikle heyecanlı olduklarında başkalarının sözünü sıklıkla kesebilirler.
Bu çocuklar bir şeyler toplamaktan, küçük hazineler biriktirmekten zevk alırlar. Göz teması kurma konusunda çekingendirler, uzun sureyle göz teması kuramazlar. Genellikle, pek çok “büyük fikir” sahibidirler. Fakat rüyalarını gerçekleştiremediklerinde ya da nasıl gerçekleştireceklerini bilemediklerinde hayal kırıklığına uğrarlar.
DİLSEL ÖZELLİKLER
Karşısındakilerle konuşarak iletişim kurması kolaydır. Kelime dağarcığı geniştir. Hissederek, ahenkli bir şekilde konuşur. Başkalarına ne yapmaları gerektiğini anlatmaktan hoşlanır (doğal liderdir).
GÖRSEL ÖZELLİKLER
Göz teması kurma konusunda çekingendir. Resmin tamamını görür. Basit resimler çizer. Kendine has bir tarzı olan, karmaşık bir el yazısı vardır.
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Yüzeyin hemen altında birikmiş yoğun bir enerjisi vardır. Spordan hoşlanır (iyi bir koç ya da atlet olabilir)
Dokunma konusunda ilk başlarda çekingen olabilir.
ÖĞRENME BECERİLERİ VE ZORLANMALAR
Tartışarak ya da dinleyerek kolayca öğrenir. Ellerini kullanarak da öğrenir. Okuma, yazma ve imla konulannda güçlük çeker. Dinleyerek yabancı bir dili konuşmayı öğrenebilir.
DİKKATİNİ DAĞITAN FAKTÖRLER
Bakması gereken çok fazla şey olduğu zaman ya da fazla soru sorulduğu zaman dikkati dağılır.
EN BELİRGİN SORUNU
Başkalarının sözünü keser. İmalı, alaycı sözleriyle etrafındakileri rahatsız edebilir.
SIKINTI ÇEKTİĞİ KONULAR
Görsel imgeleri gerçekleştirmek istediğinde yeterince tatmin olmaz.
DOĞAL YETENEKLERİ
Büyük fikirlere sahiptir. Başkalarına ilham vermek ister.
SÖZ MÜHENDİSLERİ
En Kolay Öğrenme Yolu: Duymak/Görmek/Denemek
En Kolay İfade Etme Yolu: Söylemek/Göstermek/Denemek
Bu grubun üyelerini belirlemek pek de kolay değildir, çünkü pek çok yetişkini susturabilirler. Hatta bu gruba giren çocuklar “zekidirler”, çünkü düşündüklerini kelimelere dökmek onlar için kolaydır. Sözleri her zaman için mantıklı bir sırayla, terddütsüz bir biçimde ağızlarından dökülür. Duydukları yabancı dilden etkilenmeye yatkındırlar, bunları kolaylıkla öğrenebilirler. Müzik, hikaye anlatma, kafiye, mizah ve kelime oyunları da, bu çocukların büyük zevk aldıkları konular arasındadır.
Bu çocuklar, okumaktan büyük bir haz duyarlar, akademik konularla yakından ilgilenirler. Fakat el becerisi gerektiren işler, fiziki beceriler edinmek ya da sportif faaliyetlere katılma, onlar için can sıkıcı hatta ürkütücü olabilir.
DİLSEL ÖZELLİKLER
Karşısındakilerle konuşarak iletişim kurması kolaydır. Kelime dağarcığı geniştir. Düşünceler, gerçekler ve kavramlar hakkında mantıklı konuşmalar yapabilir. Yetişkinlerle, ve öteki çocuklarla konuşmayı sever.
GÖRSEL ÖZELLİKLER
Gözünü kırpıp oynatsa da, sürekli göz teması kurabilir. Aynı anda resmin hem tamamına, hem de ayrıntılarına dikkat edebilir. Zihninde görüntüleri evirip çevirebilir. Zor okunan bir el yazısı vardır.
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Bedeni hakkında kabataslak bir fikri vardır. Fiziksel faaliyetleri öğrenirken kolayca sakarlaşabilir, morali bozulabilir. Yüzme, koşma gibi serbest faaliyetleri rekabetçi sporlara tercih eder. Dokunma duyusu ve duyguları onun için çok özeldir.
ÖĞRENME BECERİLERİ VE ZORLANMALAR
Tartışarak ya da dinleyerek kolayca öğrenir. Okuyarak iyi öğrenir. Ellerini kullanmada, spor yapmada zorluk çeker. Yabancı dili dinleyerek ve okuyarak kolayca öğrenebilir.
DİKKATİNİ DAĞITAN FAKTÖRLER
Dokunulduğu zaman ya da neler hissettiği sorulduğu zaman dikkati dağılır.
EN BELİRGİN SORUNU
Başkalannın sözünü keser. Konuşmaları tekeline alıp, yönlendirir. Sürekli “Neden?” diye başlayan sorular sorar.
SIKINTI ÇEKTİĞİ KONULAR
Duygularını kelimelere dökmekte zorluk çeker. Takip edeceği sözlü ya da görsel talimatlar olmadığında, fiziksel faaliyetleri öğrenmekte güçlük çeker.
DOĞAL YETENEKLERİ
Fikir alışverişinde bulunmaktan çok hoşlanır. İnsanlara yardım etmek ister.
MERAKLI GEZGİNLER
En Kolay Öğrenme Yolu: Denemek/Görmek/Duymak
En Kolay İfade Etme Yolu: Yapmak/Göstermek/Söylemek
Bu çocuklar, güçlü fizîki yapılarının yanı sıra sessizlikle çevrelenmiş, hassas ve sessiz birer tabiat aşığıdırlar. Yeni fikirlere açık bir enerjileri vardır. Bedenleri narindir, hareket ettiklerinde canlanırlar. Kontrollü hareket edebilen bu çocuklar, sözlü talimat gerekmeksizin fizîki hareketleri öğrenebilirler.
Genellikle başkalarının hareketlerini gözlemleyip izleyen sessiz sakin çocuklardır. Hissettiklerini konuşmakta zorlanabilirler. Üzun süre dinlemek zorunda kalırlarsa sıkılabilirler. Bu çocuklar, kendi başlarına ya da yakın arakadaşları ile oynamaktan veya çalışmaktan hoşlanırlar.
Bu çocuklar, futbolu da sanatı da; dikiş dikmeyi de kimyayı da sevebilirler. Bunların hepsini bir araya getirecek iştiyakları vardır.
DİLSEL ÖZELLİKLER
Sakince ve kısa cümlelerle konuşur. Topluluk içinde nadiren söz alır. Söyleyeceklerini bulması uzun zaman alabilir, konuşurken duraksayabilir. Söyleyeceklerini bulmak için sessizliğe ihtiyaç duyar.
GÖRSEL ÖZELLİKLER
Göz teması kurabilir, fakat zaman zaman gözünü kırpıp, uzağa bakabilir. Aynı anda resmin ya da görüntünün hem bütününe hem de ayrıntılarına dikkat edebilir. İmgeleri zihninin içinde çevirebilir, onları farklı açılardan görebilir. El yazısını okumak zordur.
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Başkalarıyla iletişim kurmasının en kolay yolu, beraber bir şeyler yapmak, ya da fiziksel temas kurmaktır. Faal olmayı, bir şeyler yapmayı, denemeyi çok sever. Sakin, rahatsızlık vermeyen bir enerjisi vardır.
Bedenini iyi kontrol eder, doğal bir atlettir. Spor müsabakalarından hoşlanır. Dokunmayı ve dokunulmayı sever. Fiziksel becerileri edinmesi kolaydır.
ÖĞRENME BECERİLERİ VE ZORLANMALAR
Bir işi elleriyle deneyerek, uygulayarak öğrenmesi kolaydır. Heceleri öğreterek değil de deneyerek öğrenirse, okumayı uygulayarak kolayca öğrenebilir. Yazıları, raporları sesli bir şekilde okuyarak sunmada güçlük çeker. Anlatılan derse konsantre olmakta, tartışmalara katılmakta güçlük çeker.
DİKKATİNİ DAĞITAN FAKTÖRLER
Uzun, sözlü açıklamalar, düşünceleri faktörler ya da duyduklarına ilişkin sorular dikkatini dağıtır.
EN BELİRGİN SORUNU
Suratını asıp, geri çekilebilir.
SIKINTI ÇEKTİĞİ KONULAR
Duygularını kelimelere dökmekte büyük sıkıntı çeker.
DOĞAL YETENEKLERİ
Doğayı, özellikle de hayvanları çok sever.Futboldan resim çizmeye kadar çok farklı ilgi alanları vardır. Farklı bileşenleri bir araya getirmek ister.
SEVİMLİ MAHİRLER
En Kolay Öğrenme Yolu: Denemek/Duymak/Görmek
En Kolay İfade Etme Yolu: Yapmak/Söylemek/Göstermek
Bu çocukları güçlü, aktif bedenlerinden ve hassas bakışlarından tanıyabilirsiniz. Hemen hemen her an hareket halindedirler.
Dokunarak, tadarak, koklayarak ya da elleri veya tüm bedenleriyle onlar için yeni olanı deneyerek dış dünyayı tanımaya, onu mücerret hale getirmeye çalışırlar.
El yazıları genellikle düzensiz ve okunaksızdır. Okuyup yazmaya ilgileri yoktur. Okulda ders dinlerken sakince oturup görsel olarak odaklanmaları gerektiğinde ise, ya “hayal kurarlar” ya da “dikkatleri tamamen dağılır” .
Bu çocuklar sevecen, oldukça cana yakındırlar. Dokunmak ve dokunulmaktan hoşlanırlar.
DİLSEL ÖZELLİKLER
Kişisel deneyimleri hakkında konuşmaktan hoşlanır. Başkalarına bir şeyler öğretmede, açıklama yapmada başarılıdır.
Hikaye anlatmayı sever. Söyleyeceklerini bulmak için el hareketlerinden yararlanır.
GÖRSEL ÖZELLİKLER
Göz teması kuramaz, bu konuda çok çekingendir. Bir bakışta bir nesnenin bütününü algılayabilir.
Eşyalarını yığınlar halinde toplar. Görsel imgelerin farkına nadiren varabilir. Kendine has, karmaşık bir el yazısı vardır.
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Başkalarıyla iletişim kurmasının en kolay yolu, beraber bir şeyler yapmak, ya da fiziksel temas kurmaktır. Sürekli hareket halindedir. Yoğun bir enerjisi vardır. Bedenini iyi kontrol eder, doğal bir adettir. Spor müsabakalarından hoşlanır.Dokunmayı ve dokunulmayı sever.
ÖĞRENME BECERİLERİ VE ZORLANMALAR
Fiziksel becerileri edinmesi kolaydır. Bir işi elleriyle deneyerek kolayca öğrenir. Tartışma yaparak öğrenebilir.
Okuma, yazma ve imla konularında güçlük çekebilir.
DİKKATİNİ DAĞITAN FAKTÖRLER
Çok fazla nesneye bakması gerektiğinde, ya da gördükleriyle ilgili sorular sorulduğunda dikkati dağılır.
EN BELİRGİN SORUNU
Hiperaktif olabilir. Sessiz sakin oturmakta güçlük çekebilir, sürekli sallanır.
SIKINTI ÇEKTİĞİ KONULAR
Enerjisini dışa vurabileceği olumlu çıkış yolları bulmakta güçlük çeker.
DOĞAL YETENEKLERİ
“İş yapmaktan”, hareket etmekten, çok hoşlanır. Yaptığı işlerin başkalanna da faydası olsun ister.
GÖSTERİŞLİ HİKAYECİLER
En Kolay Öğrenme Yolu: Görmek/Duymak/Denemek
En Kolay İfade Etme Yolu: Söylemek/Dinlemek/Yapmak
Bu çocukların pek çoğu kıyafetlerinin nasıl göründüğüne büyük önem verirler, genellikle iyi görünmek için renkli, uyumlu kıyafetler seçerler. Okunaklı yazılarıyla listeler yapmayı severler.
Hikaye anlatmayı çok severler, anlattıklarında hayli inandırıcıdırlar. Her konu hakkında sizi ikna etmeye çalışırlar. Yüz ifadelerinden ne hissettiklerini anlayabilirsiniz.
Fiziksel bir faaliyeti öğrenmek için onu tekrar tekrar yapmaları gerekebilir. Başkaları ile rekabet içinde olacakları spor müsabakalarına katılmaktan kaçınırlar. Bu çocuklar için dokunmak sıradan bir iş değildir. Bu yüzden fiziksel temas kurmaktan çekinirler.
DİLSEL ÖZELLİKLER
Hissederek, vurgulayarak konuşur. Hikaye anlatmayı, açıklama yapmayı, karşısındakini ikna etmeyi çok sever. Düşüncelerine yön verebilmek için sesli bir şekilde düşünür. Konuşurken “eee”, “..gibi” “yani” gibi sözlerle boşluklan doldurur. İnsanları sözleriyle ikna etmeyi çok sever.
GÖRSEL ÖZELLİKLER
insanlarla iletişim kurmasının en iyi yolu göz teması kurmaktır. Hissettikleri suratından okunur. Yapacaklarını düzenlerken notlar tutar, listeler hazırlar. Görsel düzenlilikten hoşlanır. El yazısı okunaklı, düzgündür.
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Uzun süre hiç kıpırdamadan oturabilir. Fiziksel faaliyetlerde bulunurken sakarlaşabilir, morali kolaylıkla bozulabilir. Bedenini çok yüzeysel bir biçimde algılar, ne hissettiğini anlamak için gözlerini kapamak isteyebilir. Dokunma konusunda çok çekingendir. Duyguları onun için çok özeldir. Serbest yapısı olan faaliyetleri (koşma, yüzme gibi) spor müsabakalanna tercih eder.
ÖĞRENME BECERİLERİ VE ZORLANMALAR
Okumayı çok sever, okuyarak kolayca öğrenebilir. Konuşarak ya da başkalarına konuyu öğreterek de öğrenebilir. Yazı yazmada, imla işaretlerini kullanmada, yanlışlarını düzeltmede başarılıdır. Ellerini kullanarak öğrenmesi gerektiğinde güçlük çeker. Kendine has yapısı olan fiziksel faaliyetleri de zor öğrenir.
DİKKATİNİ DAĞITAN FAKTÖRLER
Dokunulduğunda, ne istediği ya da neler hissettiği sorulduğunda dikkati dağılır.
EN BELİRGİN SORUNU
Gösterişi sever. İyi bir izlenim bırakmak için aşırı derecede yardımseverleşir.
SIKINTI ÇEKTİĞİ KONULAR
Bir işin ne kadar zaman alacağını tahmin etmede güçlük çeker.
DOĞAL YETENEKLERİ
Çok iyi bir öğretmendir. Göstermekten, anlatmaktan büyük keyif alır.
EMPATİK İŞBİRLİKÇİLER
En Kolay Öğrenme Yolu: Görmek/Denemek/Dinlemek
En Kolay İfade Etme Yolu: Göstermek/Yapmak/Söylemek
Bu çocukların empatik enerjileri (karşısındakinin duygularını anlayabilme, kendini karşısındakinin yerine koyabilme yeteneği) karşısında şaşırıp kalabilirsiniz. Olup bitenleri gözleriyle içerler. Gördüklerini de hissederler sanki. Grup içinde sessizce otururken, birdenbire konuşmaya başlayıp, başlarından geçen bir olayı uzun uzun anlatmaya başlarlar. Anlattıklarını takip etmekte zorlanabilirsiniz.
Bazen kendi adlarına karar almakta zorlanırlar; bu yüzden, içinde bulundukları grubun onlara hükmetmesi çok kolaydır. Olaylar umdukları gibi gitmediğinde, sızlanmaya başlayabilirler.
Bu çocukların elleriyle gözleri arasında çok iyi bir uyum vardır. Bir işin nasıl yapıldığını, sadece izleyerek öğrenebilir, sonar da kendi kendilerine yapabilirler. Bağımsız çalışmaktansa, grup içinde çalışmayı severler; işbirliği yapmaktan, dayanışma içinde çalışmaktan hoşlanırlar.
DİLSEL ÖZELLİKLER
Genellikle kişisel deneyimleri hakkında dolambaçlı bir şekilde konuşur. Konuşurken ellerini kullanma, ya da hareket etme ihtiyacı duyar. Uygun sözcükleri bulabilmek için konuşurken uzun süre duraksayabilir. Kalabalık içinde nadiren konuşur.
GÖRSEL ÖZELLİKLER
İnsanlarla iletişim kurmasının en iyi yolu göz teması kurmaktır. Gördüklerini kendi içinde hissedebilir.
Yapacaklarını düzenlerken notlar tutar, listeler hazırlar.
Rahatça düşünebilmek için görsel düzene ihtiyacı vardır. El yazısı okunaklı, düzenlidir.
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Yüzeyin hemen altında birikmiş bir enerjisi vardır. Sportif faaliyetleri kolayca öğrenir, iyi bir atlet olabilir. Gözleri açıkken, neler hissettiğini, bedeninde olup bitenleri kolayca anlatabilir.
Belli kuralları olan sporları ve spor müsabakalarını sever.Dokunma konusunda çekingen olabilir.
Başkalarının duygularını, kendisininkiyle karıştırabilir.
ÖĞRENME BECERİLERİ VE ZORLANMALAR
Heceleri öğretmek yerine görüntülerle okuma öğretilirse, iyi bir okuyucu olabilir. Önce izleyip, ardından uygulayarak öğrenmesi daha kolaydır. Not almaya ya da açıklamaya ihtiyaç duymaz.
Yazı yazmada, imla işaretlerini kullanmada, hatalarını düzeltmede başarılıdır. Yazıları sesli bir şekilde okuyarak sunmada, dersi dinlerken konsantre olmada, tartışmalara katılmada güçlük çeker.
DİKKATİNİ DAĞITAN FAKTÖRLER
Uzun sözlü açıklamalar yapıldığında, düşündüklerine ya da duyduklarına dair soru sorulduğunda dikkati dağılır.
EN BELİRGİN SORUNU
Sızlanıp, şikayet edebilir. İçinde bulunduğu grubun görüşlerinden fazlasıyla etkilenebilir.
SIKINTI ÇEKTİĞİ KONULAR
Kendi adına karar almakta güçlük çeker.
DOĞAL YETENEKLERİ
Başkalanyla çok iyi ortaklıklar kurabilir. İnsanlann birbirleriyle iletişim kurmalanna yardım etmek ister.
Gökhan Karaçivi
İrfan Mektebi Dergisi
Mürtecii - Aktivist İdealist Müslüman 